نقش مواد نسوز در صنعت فولاد

نقش نسوز در صنعت فولاد

نقش نسوز در صنعت فولاد جایگاه پراهمیتی دارد. صنایع مختلفی از جمله فولاد، سیمان، نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع غذایی و هر صنعتی که با حرارت بالا سر و کار دارد، به ناچار از نسوز استفاده می‌کند. به عبارتی، گستره صنایع مصرف‌کننده نسوز بسیار بالا هستند، اما در این میان صنعت فولاد در کشور ما بیشترین میزان مصرف نسوز را دارد.

میزان استفاد نسوز در صنعت فولاد

برای تولید هر تن فولاد به طور متوسط 10 تا 20 کیلوگرم نسوز مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عبارتی، برای تولید 27 میلیون تن فولاد در کشور، به بیش از 400 هزار تن نسوز نیاز است و این نشان‌ دهنده نقش نسوز در صنعت فولاد است. 

هرچند در سال های اخیر، برخی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد کشور مانند شرکت فولاد مبارکه قادر شده اند با بهره‌وری، میزان مصرف نسوز خود را  تا حدی کاهش دهند و به کمتر از 10 کیلوگرم نسوز به ازای هر تن فولاد نیز برسانند. همین میزان نسوز را از داخل کشور تامین می کنند

تاثیر نسوز در قیمت تمام شده فولاد 

با توجه میزان مصرف بالایی که نسوز در صنعت فولاد دارد، بخش قابل توجهی از قیمت تمام شده فولاد را به خود اختصاص می دهد. البته هزینه نسوز تنها هزینه خرید و قیمت آن نیست، زیرا همه هزینه‌ های لجستیک، نصب و تخریب، تعمیرات، انرژی و ... در این راستای مصرف نسوز بر بهای تمام شده فولاد تاثیر می‌گذارند. از همین رو انتخاب مواد نسوز باید بر اساس تمامی این پارامترها به عنوان اقتصادی‌ترین گزینه انجام شود. 

نقش مواد نسوز در صنایع فولاد

نقش نسوز در صنعت فولاد به گونه است که در حال حاضر نزدیک به 70 درصد از تمامی تولیدات مواد نسوز در صنعت فولاد و آهن مورد استفاده قرار می گیرد. از همین رو بیشتر تولیدکنندگان فولاد دارای بخش نسوز هستند که مجهز به آزمایشگاه های تحقیقاتی برای ساخت انواع مواد نسوز هستند. 

شرکت های تولیدکننده دیرگداز به عنوان تامین کننده اصلی مواد مورد استفاده در کوره های تولید فولاد، با هدف تولید موادی مقاوم در برابر تغییر دمای شدید و عدم واکنش با فلزات مذاب نقش تاثیرگذاری در این صنعت دارند. 

کوره های مورد استفاده در صنعت فولاد به صورت مداوم تحت تاثیر حرارت و دمای بسیار بالای مواد مذاب هستند. این مواد و دمای بسیار بالای آنها موجب پوسیدگی، ساییدگی و آثار مخرب دیگری بر لایه رویی این کوره ها می شود که موجب آلودگی، واکنش شیمیایی و در نهایت کاهش راندمان و کیفیت محصولات می شود. به همین منظور شرکت های تولیدکننده مواد نسوز تولیدات خود را بر ساخت موادی مقاوم در برابر تغییرات دمای بسیار شدید، نفوذناپذیر و غیرقابل واکنش با فلز مذاب برای آستر این کوره ها متمرکز می کنند. 

استفاده از نسوزهای خاص در کوره های پاتیل

استفاده از آجر نسوز در جداره پاتیل های فولادسازی از قدیم متداول بوده است، ولی امروزه از جرم‌های آلومینا اسپینلی استفاده می‌ شود. امکان دارد قیمت هر کیلوگرم جرم آلومینا اسپینل از هر کیلوگرم آجر نسوز بیشتر باشد ولیکن در مجموع هزینه TCO جرم آلومینا اسپینل کمتر است. یا کارخانه‌ای که روی پلتفرمی، به طور سنتی از جرم آلومینایی ۷۰ درصد استفاده می‌کرده و در دستورالعمل‌های شرکت خارجی سازنده تجهیز هم همین جرم ۷۰ درصد ذکر شده است ولی می‌تواند از جرم ۵۰ درصد هم بدون هیچ ریسکی استفاده کند و بهای تمام شده فولاد خود را کاهش دهد.

 یا کارخانه‌ای برای تعمیر ول بلوک کف پاتیل از جرم ۷۰ درصد آلومینا استفاده ‌کرده و در دستورالعمل‌هایی که به صورت شفاهی یا به صورت مستند در آن کارخانه وجود دارد نیز همین نوع جرم توصیه شده است، اما با آموزش و تحلیل به این نتیجه می ‌رسد که این جرم در تماس مستقیم با ذوب کارایی نداشته و لازم است از جرم ‌های با آلومینای ۸۰ درصد و بالاتر استفاده کند، این در حالی است که قیمت هر کیلوگرم جرم ۸۰ درصد بیشتر از جرم ۷۰ درصد است.