نگاهی بر روند تولید قیر طبیعی و قیر پالایشگاهی
قیر یک ماده هیدرو کربنی است و از محصولات پرکاربردی که از نفت خام تولید میشود. بیش از ۲۵۰ کاربرد دارد و در صنعت های مختلف به منظور عایقکاری و محافظت از سطوح در برابر رطوبت به کار برده میشود
مهمترین کاربرد قیر که نقش بسزایی در پیشرفت انسان داشته ، استفاده از این ماده به عنوان چسباننده دانههای سنگی در آسفالت و راهسازی است. بیشترین مصرف قیر در آسفالت و جاده سازی است که تقریبا 85 درصد قیر تولید شده در کل جهان را شامل میشود و مابقی تولید این محصول در کشورهای صادرکننده قیر در ساختمانسازی و صنایع مختلف برای عایقکاری مورد استفاده قرار میگیرد.
قیر چگونه تولید میشود؟
اصلی ترین منبع تولید قیر در جهان نفت خام است. نفت خام با تصفیه در برجهای تقطیر اتمسفری که در پالایشگاهها قرار دارند قیر تولید میکنند.واین در حالی است که نفت خام تنها منبع تولید قیر نیست و بخشی از تولید این ماده در جهان منشأ طبیعی دارد
در کل نحوه تولید و نوع استخراج قیر بر کیفیت و خواص فیزیکی آن تأثیر مستقیم دارد. به طور مثال قیرهایی که دارای منابع متفاوت هستند، از لحاظ درجه سختی، درجه نفوذ، ویکسوزیته و میزان چسبندگی با یکدیگر متفاوتاند. پس با روشهای مختلف تولید قیر در جهان آشنا میشویم
قیر طبیعی چیست و چگونه تشکیل میشود؟
برخلاف تصور همگان که تولید قیر صرفا در پالایشگاه انجام میشود در برخی از نقاط جهان معادن قیر طبیعی وجود دارد که در حدود ۳۶۰ میلیون سال پیش شکل گرفتهاند. در دوران کربونیفرس که سطح زمین مملو از باتلاق و برکه بود، موجودات زنده فراوانی داخل باتلاقها زندگی میکردند که پس از مرگ در طی سالیان زیاد با انباشته شدن رسوب روی بقایای این موجودات، شرایط تشکیل سوختهای فسیلی به وجود آمد. شرایطی مانند فشار بالا، نبود اکسیژن و دمای بالا که به مرور زمان باعث تخمیر و تغییر شیمیایی مولکولهای آلی میشود. در این شرایط مخصوصا دمای بالای ۵۰ درجه سانتیگراد، مواد آلی در بین رسوبات تبدیل به کروژن، نفت یا قیر میشوند.
در حال حاضر بیشترین مخازن قیرهای طبیعی دنیا در کانادا، ونزوئلا و عمان قرار دارند. که این نوع قیر همانند نفت خام نیاز به استخراج و فرآوری دارد. در مواردی که قیر طبیعی در عمق کم قرار دارد، به عنوان مثال در کانادا، از تجهیزات معدنی برای استخراج قیر استفاده میشود. در انتها باید به این نکته اشاره کرد که استخراج قیر طبیعی هزینه بیشتری در مقایسه با نفت پالایشگاهی دارد. علاوه براین قیرهای طبیعی تا ۵% سولفور، فلزهای سنگین و ناخالصیهای دیگری دارند که این ناخالصی ها هزینه فرآوری را نیز در بردارد .