مهدی کرباسیان: راهکار حل مشکل مالی پروژه های نیمه تمام در بازار سرمایه است

مهدی کرباسیان در گفتگو با «ایمیکو» با اشاره به اینکه طرح ها و پروژه ها به دو دسته تقسیم می شوند ادامه داد: پروژه هایی که بررسی های مقدماتی آن انجام شده در دسته اول جانمایی می شوند، این پروژه ها در صف انتظار هستند تا عملیات اجرایی آن ها آغاز شود. دومین گروه، پروژه ها و طرح های نیمه تمامی هستند که معمولا درصد پیشرفت شان از 10 تا 85 درصد ارزیابی می شود. معاون سابق وزیر صمت و رئیس هیات عامل ایمیدرو با تاکید بر اینکه لازم است مالکیت این طرح ها و پروژه ها نیز مورد بررسی قرار گیرد گفت: بخشی از طرح ها دولتی هستند و بخش دیگر مالکیت شان به دست بخش خصوصی است. آنچه می توان درمورد پروژه ها و طرح های جدید گفت این است که با توجه به تحریم ها، عدم ورود ماشین آلات نو و فناوری های جدید، سختی های جابه جایی پول، گران بودن ارز و بالاخره اینکه اکثر ماشین آلات پروژه ها خارجی هستند، این پروژه ها نه صرفه اقتصادی دارند و نه رغبتی برای سرمایه گذاران ایجاد می کنند.

کرباسیان اضافه کرد: بنابراین بخش خصوصی با توجه به اینکه سیستم بانکی نمی تواند ارز را تامین کند چون روابط ارزی با بانک های دنیا ندارد و از طرف دیگر قیمت ارز هم گران است معمولا خود را از این پروژه ها کنار می کشد، زیرا در حال حاضر اولویت با تامین کالاهای اساسی و معیشت مردم است و دیگر ارزی باقی نمی ماند که برای پروژه ها و طرح های جدید تخصیص داده شود.

او در ادامه با اشاره به اینکه مشکل اصلی در بسیاری از پروژه ها، تامین مالی برای اتمام پروژه و بعضا بعد از اجرای پروژه، نقدینگی تامین مواد و راه اندازی یک رقم ریالی است اظهار کرد: با توجه به محدودیت های جدی سیستم بانکی از بدهی های معوق و سوخت شده گرفته تا کنترل هایی که بانک مرکزی بر بانک ها  برای کنترل تورم انجام می دهد، بنابراین امکان تامین مالی پروژه ها وجود ندارد. در کنار این موضوعات، بحث صندوق توسعه ملی هم مطرح است اما با توجه به  کمبود منابع ارزی و ذخایر و احتیاط های که دولت با توجه به ادامه تحریم ها پیش گرفته که البته هم منطقی است، لذا صندوق توسعه ملی هم به راحتی نمی تواند تامین مالی کند.

کرباسیان در ادامه تصریح کرد: با توجه به رکودی که در کشور حاکم شده وحجم پروژه های جدید بخش خصوصی که به شدت کاهش یافته، بدیهی است پروژه های کوچک و متوسط بعضا بتوانند مسیر خود را ادامه دهند اما پروژه های بزرگ با ادامه وضع موجود کار آسانی نخواهند داشت. او ادامه داد:  درمورد بازار پول امیدی نیست، تنها امید به بازار سرمایه است. این پروژه ها می توانند با سرمایه گذاری مردم به اتمام برسند و نهایتا سهام شان هم در بازار عرضه شود. بازار بورس ما عمق وسیعی پیدا نکرده اما خوشبختانه در 2 سال گذشته رشد بهتری را تجربه کرده است . کرباسیان افزود: اما یک نکته وجود دارد و این است که  نرخ هایی که در بازار سرمایه وجود دارد تا حدودی بردن پروژه ها را غیر عقلایی کرده است و دلیل آن هم رشدهای چند درصدی است که حاصل می شود. برخی از این رشدها نگرانی هایی را ایجاد کرده، لذا قیمت پول به قدری بالا است که برای پروژه نمی تواند به صرفه باشد. به گفته کرباسیان، بازار ارز، طلا و اخیرا شیفت شدن تمایلات به بازار زمین و مسکن، دلیلش این است که دولت زمینه ای برای مسیر سرمایه گذاری بلندمدت فراهم نکرده است. او گفت: بحث اشتغال بلندمدت موضوعی جدی و حل نشده است. اگر پروژه های ناتمام به اتمام نرسد و سرمایه گذاری جدیدی هم اتفاق نیفتد، درمورداشتغال در چند سال آینده و افزایش بیکاری و عواقب اجتماعی آن نگرانی های جدی پیش خواهد آمد.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو در ادامه اظهار کرد:  بحث جذب سرمایه خارجی به ویژه از ایرانی های خارج از ایران می تواند یکی از مسیرهای تامین منابع مالی پروژه های نیمه تمام باشد. شاید در مقطع فعلی ایرانیانی که صدها میلیون دلار در خارج از مرزها دارند بتوانند موثر باشند. او ادامه داد: یکی از راه های سریعی که می توان برای تامین منابع مالی پروژه های نیمه تمام با اولویت به کار گرفت،  قاعدتا کمک از مردم است. می توان با اوراقی که در بازار سرمایه عرضه می شود یا با اوراق قرضه بلندمدت 5 سال به بالا با تضمین دولت یا حمایت بانک مرکزی این مسیر را ادامه داد. چون اگرتضمینی از سوی دولت داده نشود، مردم پول شان را بدون تضمین سرمایه گذاری نخواهند کرد.

منبع: ایمیکو